شروط دوازدگانه‌ای که در ضمن سند رسمی ازدواج آمده‌است، توسط شورای عالی قضایی وقت با نگرش به قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۵۳ و در جهت حمایت از زوجه و حفظ حقوق وی و نیز به منظور کاهش اقتدار قدرت مرد در طلاق که متأثر از ماده ۱۱۳۳ قانون مدنی است، تصویب گردید. این شروط که جنبه پیشنهادی به زوجین دارد، در صورت پذیرش از سوی آنان، لازم الاجراء می‌باشد. پیشنهاد می شود که با توجه به تصویب قانون حمایت خانواده مصوب ۱ اسفند ۱۳۹۱ مواد این قانون از جمله ماده ۲۶ آن ناظر بر احراز شرایط اعمال وکالت زوجه در طلاق هم مطالعه شود
صرف‌نظر از این که غاطبه مردم عادی از مفاهیم و آثار مرتب بر شروط ضمن عقد نکاح در سند رسمی ازدواج آمده است، آگاهی کافی ندارند اما هستند برخی از افراد که تصور کنند چون این شروع در ضمن سند رسمی قرار گرفت، قبول و امضاء آن الزامی است اما این برداشت صحیح نبوده و هریک از طرفین عقد ادواج؛ زوج و زوجه، اختیار کامل دارند تا هریک از شروطی را که تمایل به پذیرش آن دارند، ذیل آن را امضاء نمایند و به همین جهت است که در زیر هر یک از این شروط، بطور مجزا جای امضاء زوج و زوج آمده است و نیز این حق را دارند تا اساساً هیچیک از شروط فوق را امضاء ننمایند. منبع
نکات مهم در رابطه با سند نکاحیه یا قباله
1- دفترچه های متحدالشکلی که هم اکنون در دفاتر ثبت ازدواج تنطیم میشود به هیچ عنوان وحی منزل نیستند. محتوای این دفترچه ها بیش از 30 سال قبل و بر اساس شرایط آن روز تهیه و تنظیم شده و متاسفانه هنوز به همان شکل مورد استفاده قرار میگیرد.
2- شما ( چه دختر و چه پسر) میتوانید شروطی را که در این دفاتر به صورت پیش فرض چاپ شده است، به هر شکلی تغییر داده، کم و یا اضافه کنید ( به شرطی که مغایر با قوانین شرعی نباشد)
3- مطالب این دفترچه ها پس از تنظیم و امضای عروس و داماد، عینا در دفاتر دفترخانه نیز ثبت میشود. بنابراین از گم شدن و یا اینکه احیانا دفترچه شما پیش چه کسی باشد و یا احیانا مخدوش شدن آن نگران نباشید. با مراجعه به دفترخانه میتوانید یک نسخه از آن را به صورت مطابق با اصل شده مجددا دریافت کنید که از جهت حقوقی هیچ فرقی با اصلش ندارد.
4- اصل در همه محاکم متن موجود در سند نکاحیه است. اگرچه متنی که در زمان توافق دو خانواده برای میزان مهریه و شروط ضمن عقد بر روی کاغذی نوشته میشود و حضار در جلسه امضاء میکنند هم میتواند در مواردی مورد استناد قرار گیرد، اما با وجود سند نکاحیه رسمی ثبت شده در دفتر خانه، بقیه اسناد به عنوان قباله، چندان مورد توجه قرار نخواهد گرفت ( البته به عنوان یک قرار داد و … میتواند پیگیری شود اما تقریبا به ندرت نتیجه میدهد). بنابراین خیلی روی صحبتهای شفاهی و قول و قرارهای جلسه تعیین مهریه و نوشته های روی کاغذی که همه امضا میکنند (ولی به سند نکاحیه منتقل نمیشود) حساب باز نکنید.
5- قداست ازدواج، مهر و علاقه، اعتماد، مردانگی، قول و قرار، تضمین بزرگترها و …همه و همه به جای خود اما بدانید که امضای سند نکاحیه مسئولیتهای مالی و غیر مالی را برای شما ( چه پسر چه دختر) ایجاد میکند که باید در قبال آنها پاسخگو باشید. و اگر به هر دلیلی پاسخگوئی شما در دادگاه باشد، آنگاه هیچیک از موارد یاد شده به شما کمکی نخواهند کرد. اگر امضای شما زیر متنی است که بر اساس فرامین دین خدا و سفارشات ائمه اطهار علیهم السلام تنظیم شده است نگران هیچ چیز نباشید اما اگر از این چهارچوبه و قالب خارج شده اید نگران همه چیز باشید.
6- سند رسمی ازدواج سندی است که بار حقوقی دارد مثل هر قراردادی. پس حتما در رابطه با چگونگی تنظیم آن با وکیل یا حقوقدانی که مسلط بر مباحث حقوق خانواده است مشورت کنید خصوصا اگر میزان و نوع مهریه و شروط ضمن عقد شما شرایط ویژه ای دارد. حتی نوع نگارش و کلماتی هم که در متن استفاده میشود بسیار حائز اهمیت است. به یک مثال ساده و رایج توجه کنید. فرض کنید قرار است مهریه همسر شما 14 سکه باشد، گزینه های زیر هریک بار حقوقی متفاوتی دارند:
1- چهارده سکه طلا 2- چهارده سکه بهار آزادی 3- چهارده سکه یهارآزادی سال 86 4- چهارده سکه طلای رایج کشور 5- چهارده سکه طلا بهار آزادی یا معادل آن طلای نساخته 6- چهارده سکه طلای بهار آزادی یا معادل پولی آن 7-…. 8-….. 9-….